Her çocuk doğuştan yeteneklidir ve her anne baba çocuğunun belli alanlarda bu yeteneklerini göstermesini bekler. Ancak önemli olan bu yeteneğin farkına varıp, ortaya çıkarabilmektir.
Bazı çocuklar hangi alana ilgi duyduklarını belli ederken bazıları içlerindeki potansiyeli ortaya çıkaramayabilirler. Bunun için ebeveynlerin özellikle çocuklarının ilk 5 yaşını iyi gözlemleyip hangi alana yatkınlıkları olduğunu gözlemlemelerinde fayda vardır. Diğer yandan çocuklar kendilerinde olan yeteneğin farkında olmayabilirler. Bu noktada ailelere görev düşmektedir. Ebeveynler bu konuda farkındalık sahibi olmaz ve yeteneğinin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmazlarsa yetenek ortaya çıkmadan kaybolabilir.anne babaların bu konuda bilinçli olmaları çocuklarını daha iyi tanımalarını sağlar. Çocuklara farklı etkinlikler yaptırarak kendilerini keşfetmeye yardımcı olunmalı, gözlenmeli ve yetenekli olduğu alana teşvik etmeleri gerekmektedir.
Çocukların yeteneklerini geliştirmek için neler yapılabilir?
1) Yetenek söz konusu olduğunda genetik geçişi unutmamak gerekir. Eğer aile bireylerine belirgin bir yetenek var ise çocuk da bu alana yönledirilebilir ve yeteneği olup olmadığı gözlemlenebilir.
2) Çocuklara resim, müzik, drama gibi yeteneklerini ortaya çıkarabilmek için okulda aldığı derslerle ilgili soru ve fikirlerini sorarak ilgi alanını öğrenmek mümkün olacaktır. Eğer çocuğun ilgisi birine fazlasıyla yoğunlaşıyorsa evde de okulda yaptığı çalışmaların örneklerini evde de yapabilir. Takibi yapılırsa çocuğu alanda geliştirmek ve yeteneğini oraya çıkarmak için kurslara yazdırabilirsiniz.
3) Çocukta tiyatro alanında yeteneğinin olup olmadığını anlamak için oyun oynarken takibini yapabilirsin. Eğer bu alanda yeteneği varsa oyuncakları konuşturup taklitler yapabilir. Ayrıca okuduğunuz masalın küçük bir sahnesini ya da yaşamış olduğu bir olayı birlikte canlandırarak bu alanda yeteneğini test edebilirsiniz.
4) Eğer çocukta dengenin iyi olduğu, vücudunun esnekliği, kaslarının güçlü olduğu ve el-kol kordinasyonunun iyi olduğu gözlemleniyorsa spora yatkınlığı söz konusu olabilir ve çocuk bir spor dalına yönlendirilebilir.
5) Çocuğunuzun branş öğretmenleriyle konuşup hangi alanlarda yetenekli olduğunu öğrenip ona göre bir yol çizebilirsiniz.
6) Çocukların yetenekleri keşfetmek için yeteneklerini ölçen testleri yaptırabilir ve ilgili merkezlere yönlendirmeler yapabilirsiniz.
Sonuç olarak çocuklara çeşitli etkinlikler yaptırarak var olan potansiyeli keşfetmelerine yardımcı olmalıdırlar. Çocuğun yetenekli olduğu alanlar gözlemlendikten sonra çalışmalar yapılmalı ve yeteneği doğrultusunda geliştirilmelidir. Yetenek çalıştıkça büyür ve gelişir.
Son olarak şu da unutulmamalıdır ki, çocuklar birden fazla şeyi denemek isteyebilirler. Gitar çalmak isteyip iki hafta sonra piyano kursuna gitmek isteyebilirler ya da futbol oynarken basketbol oynamak isteyebilirler. Bunlar doyumsuzluk olarak görülmemeli, çocuğun kendini keşfetmesi olarak yorumlanmalı ve ebeveynlerin bu konuda destek olmaları gerekmektedir.
Klinik Psikolog Selin Çelik Puhaloğlu